Καλές Πρακτικές

Ο όρος «καλές πρακτικές» συνδέεται με στρατηγικές διδασκαλίας καθώς και με το αποτέλεσμα που έχoυν αυτές στη μάθηση. H «βελτίωση» της διδασκαλίας, αποκτά νόημα όταν κάποιος που σχεδιάζει τη διδασκαλία του αναλαμβάνει τη δέσμευση:

Να εντάξει στη διδασκαλία του νέες ιδέες και εμπειρίες.
Να προσαρμόσει, να βελτιώσει και να τροποποιήσει τις στρατηγικές του ανάλογα με την περίσταση.

Στη διδασκαλία έχουμε καλές πρακτικές όταν:

Ακολουθείται η παραδοσιακή ασφαλής στρατηγική με ορατά αποτελέσματα.
ακολουθούνται καινοτόμες στρατηγικές όπως η ενεργητική μάθηση, τα ανοικτά θέματα, οι συνεργασίες μαθητών, κ.λπ
Οι μαθητές ενθαρρύνονται να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη για τη μάθησή τους, να αναπτύξουν τα δικά τους νοήματα και να κατασκευάσουν την δική τους γνώση.

Στο Mathematics Matters Report, (NCETM 2008) αναφέρεται ότι η διδασκαλία είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν:

Βασίζεται στην υπάρχουσα γνώση των μαθητών.
Εκθέτει και αναλύει κοινές παρανοήσεις και άλλα σχετικά φαινόμενα.
Χρησιμοποιεί υψηλού επιπέδου ερωτήσεις.
Κάνει σωστή χρήση της ατομικής εργασίας και της συνεργατικής εργασίας σε μικρές ομάδες.
Ενθαρρύνει τους συλλογισμούς και όχι «τις απαντήσεις».
Χρησιμοποιεί πλούσιες σε μαθηματικά νοήματα συνεργατικές εργασίες.
Δημιουργεί συνδέσεις μεταξύ των θεμάτων τόσο εντός όσο και πέρα από τα μαθηματικά και με τον πραγματικό κόσμο.
Χρησιμοποιεί πόρους, συμπεριλαμβανομένης και της τεχνολογίας, με δημιουργικούς και κατάλληλους για το επίπεδο των μαθητών τρόπους.
Αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της μάθησης και δεν προσπαθεί να τις αποφύγει ή να τις προκαταλάβει.
Αναπτύσσει την μαθηματική γλώσσα μέσα από επικοινωνιακές δραστηριότητες.

Ο Zemelman S και λοιποί (2005) θεωρούν ότι ο όρος «καλές πρακτικές» πρέπει να περιλαμβάνει μια σειρά από πτυχές που οι περισσότεροι αποδεχόμαστε και καθιστούν την διδασκαλία: μαθητοκεντρική, ενεργητική, βιωματική, αυθεντική, δημοκρατική, συνεργατική και προκλητική.

Κατά τους Grouws D. και Cebulla K. J (2000) καλές πρακτικές είναι αυτές που:

Δίνουν ευκαιρίες για μάθηση σε όλους τους μαθητές.
Εστιάζουν στην κατανόηση και στο νόημα.
Εμπλέκουν τους μαθητές στην λύση προβλήματος.
Δίνουν ευκαιρίες στους μαθητές για επινόηση και εφαρμογή των ιδεών τους.
Εξασφαλίζουν διαφάνεια στις λύσεις των μαθητών και δίνουν ευκαιρίες για διάλογο και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μαθητών.
Δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες για εργασία σε μικρές ομάδες και για διάλογο στην τάξη.

Στο Education Alliance (2006), oι καλές πρακτικές στη διδασκαλία των μαθηματικών συνδέονται:

Με το πρόγραμμα σπουδών και τον τρόπο με τον οποίο κατανοείται από τους εκπαιδευτικούς.
Με την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών.
Με τις δυνατότητες των μαθητών να χειρίζονται οι ίδιοι μαθηματικά αντικείμενα.
Με την παροχή πρόσβασης σε ποικίλα τεχνολογικά εργαλεία και ενσωμάτωση της τεχνολογίας σε όλα τα προγράμματα σπουδών.
Με την επιλογή κατάλληλων στρατηγικών διδασκαλίας από τους εκπαιδευτικούς.
Με την αξιολόγηση της απόδοσης των μαθητών και την παροχή κατάλληλης ανατροφοδότησης.

Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη για τη δημιουργία καλών πρακτικων

Η ακαδημαϊκή γνώση αποτελεί συχνά το θεωρητικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη καλών πρακτικών της διδασκαλίας (Ruthven, 2004; Wittmann, 2001, Κυνηγός, Χ. και λοιποί, 2009). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη χρήση των νέων τεχνολογιών και στην αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων στη διδακτική διαδικασία μπορεί να ενισχύσει την επαγγελματική γνώση τους και να μεταλλάξει τις πρακτικές τους, καθώς οι τελευταίες επηρεάζονται από την ακαδημαϊκή γνώση (Κυνηγός, Χ., 2008, Γαβρίλης & Κεΐσογλου, 2008).

Τα τεχνήματα της επιμόρφωσης

Τα ψηφιακά μέσα – εργαλεία: Τεχνολογικά εργαλεία με τα οποία μαθητές και εκπαιδευτικοί μπορούν να εκφράζουν μαθηματικές ιδέες, να κατασκευάζουν μοντέλα, να πειραματίζονται, να αλληλοσυνδέουν αναπαραστάσεις και διαφορετικές γνωστικές περιοχές.

Ο μικρόκοσμος: Εργαλείο σχεδιασμού και ανάπτυξης εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στις οποίες αξιοποιείται η ψηφιακή τεχνολογία για την ανάπτυξη μαθηματικών νοημάτων.
Το σενάριο: Σύνθετο εργαλείο περιγραφής της διδασκαλίας για μια συγκεκριμένη περιοχή ενός γνωστικού αντικειμένου με τη χρήση εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας.

Γαβρίλης Κ. Εισήγηση στην Ημερίδα Μαθηματικών. Αξιοποιώντας, με καλές πρακτικές, ψηφιακά μέσα και εργαλεία στη διδασκαλία των Μαθηματικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (26/1/2013, Εκπ. Δούκα).

Βιβλιογραφία – αναφορές:

Γαβρίλης Κ. & Κεΐσογλου Στ. (2008). Σενάρια και εκπαιδευτικό λογισμικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ΠΕ03 στην διδακτική των Μαθηματικών, 1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας.
Κυνηγός, Χ., Γαβρίλης, Κ. Κεΐσογλου Σ., Ψυχάρης Γ. (2009). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη Διδακτική των Μαθηματικών με τη βοήθεια εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας. 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ. «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη», Σύρος
Κυνηγός, Χ. & Δημαράκη. Β. (Επιμ.) (2002). Νοητικά Εργαλεία και Πληροφοριακά Μέσα: Παιδαγωγική Αξιοποίηση της Σύγχρονης Τεχνολογίας για τη Μετεξέλιξη της Εκπαιδευτικής Πρακτικής. Αθήνα: Καστανιώτη.
Κυνηγός Χ., Ψυχάρης Γ., Γαβρίλης Κ., Κεΐσογλου Σ. (2008). Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης. Τεύχος 4: Κλάδος ΠΕ03, EAITY
Grouws D. και. Cebulla K. J (2000). Improving Student Achievement in Mathematics: Part 1: Research Findings», Published by ERIC.
Kynigos, C. (2007). Half-baked Microworlds in use in Challenging Teacher Educators’ Knowing, international Journal of Computers for Mathematical Learning. Kluwer Academic Publishers, Netherlands, 12 (2), 87-111.
NCETM (2008) Mathematics Matters: Final Report.
The Education Alliance. (2006). Closing the Achievement Gap: Best Practices in Teaching Mathematics. Charleston, WV: The Education Alliance.
Ruthven K., (2004). Linking researching with teaching: Towards synergy of scholarly and craft knowledge. The 10th ICME, Copenhagen, Denmark.
Zemelman S., Daniels H., Hyde A. (2005). Best practices. Today’s Standards for teaching and learning in America’s schools. Third Edition. HEINEMANN Portsmouth, New Hampshire.
Wittmann E. (2001). Developing Mathematics Education in a systemic process, Educational Studies in Mathematics 48: 1–20, 2001.