Ένα βήμα πιο κοντά στο Ψηφιακό διαδικτυακό Σχολείο ή απλά μια αμφισβήτηση της πατροπαράδοτης εκπαιδευτικής προσέγγισης;

Η ανάγκη για υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων που θα φέρουν τους εκπαιδευτικούς κοντά στους μαθητές τους… από απόσταση είναι μεγάλη. Ολοένα και περισσότερο, ολοένα και με μεγαλύτερη ένταση, μελετάται ο τρόπος και η στρατηγική ένταξης στην ψηφιακή εποχή αλλά και η δημιουργία του ψηφιακού σχολείου, στο οποίο όλοι μαθαίνουμε με το ρυθμό μας, με οποιονδήποτε τρόπο, οποιαδήποτε στιγμή και με οποιοδήποτε μέσο…

Η ουσία της Εκπαίδευσης παραμένει ίδια αλλά η διάμετρος του κύκλου μεγαλώνει ολοένα και αλλάζει επίπεδο. Η σπείρα του Αρχιμήδη στο χώρο (και όχι στο επίπεδο) είναι το γράφημα που αντικατοπτρίζει αυτό που έχω στο μυαλό μου τη συγκεκριμένη στιγμή. Εκείνο που αλλάζει είναι η μεθοδολογία και το μέσο που φέρνει κοντά τον δάσκαλο στους μαθητές του. Η αγάπη για το αντικείμενο είναι αυτό που θα έπρεπε να μας κρατά κοντά ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε απόσταση…

Κανείς δεν αμφισβητεί τη σχέση που αναπτύσσεται στα μέλη μιας ομάδας όταν αυτά βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Τα τελευταία χρόνια όμως, υπάρχει τεράστια πρόοδος των ψηφιακών μέσων κυρίως, που διατίθενται στον Εκπαιδευτικό και τους Μαθητές, ώστε να μην χαθεί η συνοχή και να μηδενίζονται οι οποιεσδήποτε αποστάσεις. Οι ψηφιακές πλατφόρμες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προσομοιώνουν σε υψηλό βαθμό πιστότητας αλλά και ποιότητας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που πλέον εμπλουτίζεται… και μέσω καινοτόμων προσεγγίσεων αναπτύσσεται… Η φαρέτρα του εκπαιδευτικού γεμίζει εργαλεία, τα οποία ελευθερώνουν χρόνο, ώστε να αφιερώνεται δημιουργικά στους μαθητές του.

Η εξατομίκευση της μάθησης που επιτυγχάνεται, είναι μια ακόμη παράμετρος καθόλου αμελητέα για τις σύγχρονες κοινωνίες και τους ρυθμούς με τους οποίους αναπτύσσονται. Ο μαθητής γίνεται συμμέτοχος στην προσωπική του μάθηση, στα εκπαιδευτικά δρώμενα και δημιουργός των «τεχνημάτων» του. Ο εκπαιδευτικός γίνεται συνεργάτης και καθοδηγητής, οργανώνει, εμπνέει και δημιουργεί βιωματικές δραστηριότητες, καλλιεργεί την πρωτοβουλία, την υπευθυνότητα, την κριτική σκέψη. Με τα ποικιλόμορφα εργαλεία του Μαθητικού Υπολογιστή, εξατομικεύεται η διδασκαλία, ενισχύονται οι πολλαπλές αναπαραστάσεις, προωθείται η έρευνα και η αναζήτηση πληροφοριών.

Αν και η απόδοση είναι σχετική έννοια, μετρήσεις εμφανίζουν αρκετά υψηλά επίπεδα στην απόδοση ψηφιακά οργανωμένων τάξεων. Το κίνητρο αλλάζει, οι μαθητές γίνονται θετικώς κείμενοι με τις νέες μεθόδους και άρα, δεκτικοί στις προσεγγίσεις. Η απόδοση δεν εξαρτάται, στην περίπτωση αυτή, από τη διάρκεια. Το Μέτρον (όπως το διατύπωσε ο Κλεόβουλος τον 6^ο αιώνα π.Χ.), είναι αυτό που καθορίζει την αξία και προετοιμάζει τη βάση για να κάνεις την εκπαίδευση μια δημιουργική, ευχάριστη, χρήσιμη και αποτελεσματική διαδικασία.

Υπάρχουν σχέδια, διαδικασίες, μέθοδοι και πρακτικές που διασφαλίζουν την αποδοτικότητα μαθητών και εκπαιδευτικών. Αυτό που θα ήταν χρήσιμο να δούμε και – γιατί όχι – να εστιάσουμε, είναι η υπευθυνότητα που δείχνουν οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ή και – γιατί όχι – της ανεστραμμένης τάξης, όπως κάποιες μεθοδολογίες αναφέρουν. Εκπαιδευτικοί που αγαπούν τις νέες προσεγγίσεις, μαθητές που κινητοποιούνται και όχι μόνο γίνονται υπεύθυνοι για τη δική τους γνώση αλλά χαίρονται να μοιράζονται μέσα από τα εργαλεία, εμπειρίες και τρόπους απόκτησης δεξιοτήτων.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση:

Σύγχρονη: Η απευθείας διδασκαλία (μετάδοση μαθήματος) σε πραγματικό χρόνο από τον εκπαιδευτικό μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, σε μαθητές που παρακολουθούν «ζωντανά» μέσω οποιασδήποτε υπολογιστικής συσκευής (Η/Υ, διαδραστική επιφάνεια, κινητό τηλέφωνο). Στην πλατφόρμα συνδεόμαστε διαδικτυακά.

Ασύγχρονη: Η διδασκαλία κατά την οποία ο μαθητής συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία παράδοσης του μαθήματος, έχοντας πρόσβαση σε μαθησιακό υλικό και χρονοδιάγραμμα μελέτης μέσω διαδικτύου (σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή πλατφόρμες που παρέχονται).

Ορισμένες από τις δραστηριότητες ασύχγρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης:

Ανάρτηση εκπαιδευτικού υλικού προς μελέτη, ασκήσεων – εργασιών κ.λπ.
Μελέτη του υλικού από τους μαθητές,
Υποβολή ερωτήσεων προς τον εκπαιδευτικό.
Ανάπτυξη διαλόγων για ένα θέμα με αντίστοιχες τεκμηριωμένες τοποθετήσεις από τα μέλη…
Λύση ασκήσεων και υποβολή των εργασιών/απαντήσεων προς τον εκπαιδευτικό της τάξης σε προθεσμία που οριστεί από πριν.
Αξιολόγηση των εργασιών και των ασκήσεων από τον εκπαιδευτικό και αποστολή σε κάθε μαθητή μεμονωμένα σχετικής ανατροφοδότησης.
Βιντεο-μαθήματα.
Ψηφιακές δοκιμασίες (τεστ) στις οποίες οι μαθητές βλέπουν άμεσα την προσπάθειά τους (εκτός του χρόνου της σύγχρονης διδασκαλίας)

Μια πλατφόρμα ψηφιακής (διαδικτυακής) εκπαίδευσης είναι σημαντική για την προώθηση της προσέγγισης όταν:

Με ευκολία και χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις ο εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει την ψηφιακή του τάξη και να καλέσει με το e-mail του τους μαθητές του αποδίδοντάς τους εύκολα συγκεκριμένα δικαιώματα εκείνη την ώρα.
Η φιλοσοφία πίσω από το περιβάλλον-πλατφόρμα είναι κοντά σ΄ αυτό που ο εκπαιδευτικός και οι μαθητές έχουν συνηθίσει να κάνουν και στον πραγματικό κόσμο.
Οι δυνατότητες που παρέχονται, δίνουν πραγματικά υπεραξία στην εκπαιδευτική διαδικασία και δεν αποτελούν τροχοπέδη και ανασταλτικό παράγοντα δημιουργικής προσέγγισης.
Μέσα από το ίδιο το περιβάλλον ο εκπαιδευτικός ή και οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να ξεκινούν διαλόγους επισυνάπτοντας αρχεία που στη συνέχεια αρχειοθετούνται σε συγκεκριμένο αποθετήριο, και να ενημερώνονται μέσω υπενθυμίσεων.
Η κληση των μελών της Ομάδας για την εκκίνηση τηλεδιάσκεψης αξιοποιώντας και την κάμερα του Η/Υ ή της διαδραστικής επιφάνειας, είναι αποτέλεσμα «πατήματος ενός κουμπιού» μέσα στο περιβάλλον της ψηφιακής αίθουσας.
Η τηλεδιάσκεψη διαθέτει όλες εκείνες τις ιδιότητες – δυνατότητες που μηδενίζουν τις αποστάσεις και παρέχουν στους μαθητές στοιχεία και λειτουργίες που προσομοιάζουν την αίθουσα διδασκαλίας (συμμετοχή όλων ή/και ορισμένων μελών, πρόσκληση εξωτερικού ομιλητή ή και άλλου εκπαιδευτικού για συνδιδασκαλία, κανόνες διαλόγου, διαμοιρασμός υλικού, ταυτόχρονη διάδραση σε αρχεία, σημειώσεις με τη γραφίδα ή και το πληκτρολόγιο, οι οποίες προβάλλονται σε πραγματικό χρόνο στις οθόνες των συμμετεχόντων και στη συνέχεια αρχειοθετούνται, quizzes, μεταφορά αρχείων, προβολή παρουσιάσεων, προβολή της οθόνης του υπολογιστή εκπαιδευτικού και μαθητών μετά από τη διευθέτηση αιτημάτων, καταγραφή συνομιλιών μετά από συγκεκριμένη αυτοματοποιημένη άδεια κ.λπ.)
Μαθητές και εκπαιδευτικοί μοιράζονται αλλά κυρίως να αλληλοεπιδρούν σε ψηφιακούς «ασπροπίνακες» που το περιεχόμενό τους δημιουργείται εκείνη τη στιγμή ή και έχει προετοιμαστεί από πριν …και στη συνέχεια αρχειοθετούνται, ώστε να ανατρέχουμε σ’ αυτούς οποιαδήποτε στιγμή.
Ο εκπαιδευτικός διανέμει ψηφιακό υλικό στους μαθητές του, όλων των τύπων αρχείων (κειμένου, υπολογιστικών φύλων, ήχου, φωτογραφιών, video κ.λπ).
Μαθητές και εκπαιδευτικοί μέσα στο περιβάλλον αλληλοεπιδρούν όχι μόνο σε κοινόχρηστα αρχεία αλλά και σε κοινόχρηστες εφαρμογές διαφορετικών λειτουργιών.
Παρέχονται δυνατότητες εύκολης διαμόρφωσης του αποθετηρίου ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε τάξης γεγονός που διευκολύνει τη μαθησιακή διαδικασία.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί εύκολα να αλλάζει τα δικαιώματα των μαθητών ακόμα και πάνω στο ψηφιακό υλικό που αποθηκεύεται στο αποθετήριο.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να αποδίδει συγκεκριμένες εργασίες σε ομάδα ή και σε όλους τους μαθητές με βάση ημερομηνίες, με οδηγίες και επισυναπτόμενα αρχεία μελέτης και έρευνας.
Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να αποδίδει «δοκιμασίες» αξιολόγησης, οι οποίες «επιστρέφουν» την προσπάθεια των μαθητών, αλλά και να κάνει σχόλια για κάθε μία από τις προσπάθειες, ώστε ο μαθητής να μαθαίνει από τα όποια σφάλματα.
Ο μαθητής μπορεί να βλέπει σε αναπαράσταση ημερολογίου τις εργασίες που του έχουν ανατεθεί και να επιλέγει από αυτό τη σειρά που θα ακολουθήσει στη μελέτη του.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργεί εύκολα, μέσα στο ίδιο περιβάλλον, δοκιμασίες αξιολόγησης, καθορίζοντας εκτός από τα είδη των ασκήσεων, τη διαφορετική βαθμολογία ανά ερώτηση και την ανάδραση που θα παρέχεται σε κάθε μία από αυτές.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξη της προσπάθειας των μαθητών του στις εργασίες που έχει αναθέσει (όντας ενημερωμένος ακόμα και τον χρόνο που έχει αφιερώσει ο μαθητής στη μελέτη κάποιου αρχείου)
Εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να δημιουργούν υποομάδες μέσα στην ομάδα της τάξης με τις ίδιες δυνατότητες που προαναφέρθηκαν αλλά σε διαφορετικούς – ξεχωριστούς ψηφιακούς χώρους.
Όταν ο εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργεί ομάδα γονέων των μαθητών της τάξης του, ώστε να αλληλοενημερώνονται (κατ’ επιλογή και ταυτόχρονα) χωρίς κοπιαστική διαδικασία, για θέματα που αφορούν στη σχολική ζωή των μαθητών.