Υπολογιστής και Διαδίκτυο: Εποικοδομητική χρήση και αξιοποίηση ή κατάχρηση που οδηγεί στην «εξάρτηση»

Posted on by

9 ερωτήσεις και αντίστοιχες απαντήσεις για ένα θέμα που απασχολεί γονείς και παιδιά σε σχέση με την χρήση (κατάχρηση) του υπολογιστή και του Διαδικτύου…

1. Τι είναι το φαινόμενο «εξάρτησης» (internet addiction) από το Διαδίκτυο;

Η  χρήση του διαδικτύου μπορεί να γίνει  η επικρατούσα δραστηριότητα στην καθημερινότητα ορισμένων εφήβων με αποτέλεσμα την παραμέληση βασικών τομέων δράσης, όπως το σχολείο, τα χόμπι, ο αθλητισμός, οι κοινωνικές σχέσεις κ.λπ. Μπορεί ακόμη να υπάρξουν διαταραχές του ύπνου, παρεκτροπές στη διατροφή και παραμέληση της σωματικής φροντίδας και υγιεινής. Η κατάχρηση του διαδικτύου αντιμετωπίζεται στη Μ.Ε.Υ. με ψυχοεκπαίδευση και συμπεριφορικού τύπου παρέμβαση, καθώς και οικογενειακή συμβουλευτική.

 

Κατά τη wikipedia: Ο εθισμός στο Διαδίκτυο (internet addiction) είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, η οποία βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να οριοθετηθεί, αφού δεν είναι ακόμη μια κλινική οντότητα που συναντάμε σε εγχειρίδια ψυχιατρικά. Αυτή η μορφή εθισμού ορίζεται ως την «ενασχόληση με το Ίντερνετ για άντληση αισθήματος ικανοποίησης που συνοδεύεται με αύξηση του χρόνου που καταναλώνεται για την άντληση αυτού του αισθήματος».

2. Πότε εμφανίστηκε το φαινόμενο «εξάρτησης» από το Διαδίκτυο;

Η πρώτη περίπτωση είδε το φως της δημοσιότητας το 1997, στις Η.Π.Α.

3. Πότε λειτούργησε το  πρώτο Κέντρο Απεξάρτησης από το Διαδίκτυο;

Το πρώτο Κέντρο Απεξάρτησης λειτούργησε το 1995, στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α., ενώ την ίδια χρονιά ο Νεοϋορκέζος ψυχίατρος Ivan Goldberg, εν μέρει αστειευόμενος, υιοθέτησε πρώτος τον όρο Internet addiction («εθισμός» στο Internet).

4. Ποια κριτήρια οριοθετούν την υπερβολική χρήση του Διαδικτύου;

  • Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Internet, όνειρα για το Internet
  • Παραμονή on-line για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο
  • Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο (λογισμικό, σκληροί δίσκοι κ.λπ)
  • Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία)
  • Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης

5. Ποιες είναι οι αιτίες του φαινομένου της «εξάρτησης» από το Διαδίκτυο;

Από τα πρώτα στοιχεία που προκύπτουν από τα 35 (τριάντα πέντε) παιδιά και εφήβους που προσήλθαν στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) με αίτημα την αντιμετώπιση της υπερβολικής χρήσης του Διαδικτύου προκύπτουν ότι:

  • το φαινόμενο είναι συχνότερο στα αγόρια,
  • σε δυσλειτουργικές οικογένειες,
  • σε παιδιά με καταθλιπτικό συναίσθημα ή διάσπαση προσοχής-υπερκινητικότητα.

Φαίνεται ότι πάνω από τα μισά παιδιά παρουσιάζουν κάποιο ψυχικό υπόστρωμα που πιθανώς συμβάλλει στην ανάπτυξη κατάχρησης Διαδικτύου (κυρίως σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης προσοχής ή/ και καταθλιπτικό συναίσθημα), ενώ στα υπόλοιπα σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες (κυρίως έλλειψη επικοινωνίας και εφαρμογής ορίων από την οικογένεια). Οι νέες κοινωνικές συνθήκες (αύξηση της επίπτωσης του διαζυγίου, έλλειψη επικοινωνίας, απουσία επίβλεψης από τους γονείς λόγω εργασίας έξω από το σπίτι) παίζουν το ρόλο τους στην ανάπτυξη του φαινομένου.

6. Ποιές ηλικιακές ομάδες παιδιών εμφανίζουν εξάρτηση από το Διαδίκτυο; 

Το φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί σε εφήβους κατά την πρώϊμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο συχνό κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότεροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με «παιχνίδια», στο σπίτι ή τα internet cafe. Μπορεί να σταματήσουν το σχολείο, να απομονωθούν από την οικογένεια και τους φίλους, να είναι επιθετικοί με τους γονείς, να κλέβουν χρήματα από την οικογένεια για να «παίζουν», να ζουν σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή το αντίθετο (να παχύνουν πολύ), να μην γυμνάζονται και να μην κοιμούνται για 24ωρα. Μπορεί ακόμη να μην αλλάζουν ρούχα, να παραμελούν την υγιεινή τους και την καθαριότητα.

7. Υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με το μέγεθος του προβλήματος στην Ελλάδα; Ποια είναι αυτά;

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΕΦΗΒΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ 15 ΕΤΩΝ (Μ.Ο. : 14.85 έτη) Αντιπροσωπευτικό δείγμα 897 εφήβων (430 αγόρια, 467 κορίτσια)  Πηγή: Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Πανεπιστήμιο Αθηνών

  • 53.4% χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερου από ένα (1) έτος
  • 26% ανέφεραν καθημερινή χρήση
  • 8% χρήση περισσότερο από 20 ώρες εβδομαδιαίως.
  •   Τα αγόρια χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο σημαντικά περισσότερο από τα κορίτσια .
  • 1% από τους εφήβους του δείγματος παρουσίαζαν υπερβολική χρήση διαδικτύου («εθισμός») και
  • 12,8% παρουσίαζαν περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση διαδικτύου (κατάσταση πριν το «εθισμό»)
  • Ο πιο συχνός λόγος χρήσης του διαδικτύου ήταν τα διάφορα παιχνίδια (p< 0.05)
  • 4.2% του δείγματος είχαν δεχτεί απειλές μέσω διαδικτύου (cyber bulling victims).
  • Χρήση του διαδικτύου περισσότερες από 10 ώρες την εβδομάδα έχει συσχετισθεί με μεγαλύτερη πιθανότητα υπερβολής και επακόλουθων προβλημάτων
  • Η ενασχόληση με το Διαδίκτυο στο πλαίσιο του σχολείου αποδεικνύεται προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανάπτυξης προβληματικής χρήσης
  • Υπήρξε θετική συσχέτιση της χρήσης διαδικτύου και της διάσπασης προσοχής-υπερκινητικότητας, σύμφωνα με την κατάταξη στο SDQ.
  • Θετικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν και μεταξύ χρήσης διαδικτύου και παραβατικότητας, καθώς και ανάπτυξης δυσλειτουργικών σχέσεων με τους συνομηλίκους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η χρήση διαδικτύου είναι δημοφιλής στους Έλληνες εφήβους, και ενδέχεται να οδηγήσει σε ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όταν υπάρχει υπερβολή.

35 έφηβοι με «εθισμό» απευθύνθηκαν στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) και παρακολουθούνται γι’ αυτό. Μετά τα πρώτα δημοσιεύματα του τύπου για τα παιδιά που παρακολουθούνται στη Μ.Ε.Υ., υπήρξαν πολυάριθμα τηλεφωνήματα γονέων απ’ όλη την Ελλάδα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα με τα παιδιά τους. Ας σημειωθεί ότι ενώ σε πρώιμα στάδια το φαινόμενο αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με γνωσιακή εκπαίδευση (ημερολόγιο, στόχοι, δημιουργία κινήτρων, ανταμοιβές σε θετική συμπεριφορά, προβληματισμός σε στασιμότητα), καθώς κι αντιμετώπιση της συνοδού νοσηρότητας εάν υπάρχει. Μετά την πλήρη οργάνωσή του προβλήματος, με τα περισσότερα κριτήρια, ο έφηβος δεν αναγνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα, δεν συνεργάζεται, δεν θέλει καν να επισκεφθεί τη Μ.Ε.Υ., μπορεί να λέει ψέματα, να χειρίζεται και να εξαπατά γονείς και θεραπευτές και γενικά έχει συμπεριφορά ατόμου εξαρτημένου από ουσίες (ναρκωτικά).

Στο πρόγραμμα της Μ.Ε.Υ., από τα 35 παιδιά που προσήλθαν έως σήμερα, 15 παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, 4 σχετική βελτίωση, 9 βρίσκονται υπό παρακολούθηση και 6 δεν συνεργάστηκαν.

8. Υπάρχουν κάποια πρόδρομα συμπτώματα της εξάρτησης από το Διαδίκτυο; Ποια συμπεριφορά των παιδιών ηλικίας έως και 10 ετών πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς; 

Ο υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης, η μονομανία, η παραμέληση των υποχρεώσεων και άλλων ασχολιών, η απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης, η απομόνωση και η μείωση του χρόνου δραστηριοτήτων και του χρόνου που περνούν με φίλους, η επιθετικότητα, η μεταβολή της συμπεριφοράς, η αδιαφορία για πράγματα που παλιά τον/την ευχαριστούσαν, οι πονοκέφαλοι, η ξηρότητα οφθαλμών κ.α.

9. Ποιές συμβουλές θα δίνατε στους γονείς παιδιών ηλικίας έως και 10 ετών προκειμένου να προστατεύσουν τα παιδιά τους από μια μελλοντική εξάρτηση από το Διαδίκτυο;

  • Από μικρή ηλικία θα πρέπει να τίθενται όρια (για πολλά θέματα) και να τηρούνται μέσα στην οικογένεια. Τα όρια (όταν δεν είναι υπερβολικά ή ιδιαίτερα αυστηρά) δεν καταπιέζουν τα παιδιά, αλλά τα κατευθύνουν και σημαίνουν ενδιαφέρον. Είναι σημαντικά για θέματα ασφάλειας. Όσο το παιδί μεγαλώνει, τα όρια που θα ισχύσουν είναι καλό να συζητούνται, ώστε να λαμβάνεται η γνώμη του παιδιού και του εφήβου. Ο σεβασμός της προσωπικότητας παιδιών και εφήβων από πολύ μικρή ηλικία, είναι στοιχείο πολύ σημαντικό για την εφαρμογή πειθαρχίας.
  • Αφιερώστε χρόνο και διάθεση ώστε να ασχοληθείτε με θέματα διαδικτύου ΜΑΖΙ με τα παιδιά.
  • Τοποθετείστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, ώστε να μη δίνεται η δυνατότητα απομόνωσης του παιδιού και να υπάρχει έλεγχος.
  • Χρήση φίλτρων για επιβλαβείς ιστοσελίδες και συμμετοχή στις επιλογές του εφήβου (χωρίς υπερβολές ή/και παράλογες απαγορεύσεις), συμβάλλουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
  • Ενημερώστε τα παιδιά με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα «εθισμού» και παρενόχλησης.
  • Μην χρησιμοποιείτε τη χρήση του υπολογιστή για επιβράβευση ή τιμωρία

Σ Υ Σ Τ Α Σ Ε Ι Σ:

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

  • Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών-ενημέρωση για την ύπαρξη του φαινομένου.
  • Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, προκειμένου να πραγματοποιούνται σχολικές εργασίες μέσω Υπολογιστή ή και διαδικτύου
  • Εκπαίδευση των μαθητών για τις διάφορες εφαρμογές και τη διευκόλυνσή τους στη χρήση διαδικτυακών μηχανών αναζήτησης
  • Παροχή διαδικτύου μέσα στο σχολικό περιβάλλον, με password/login και μέγιστο χρόνο χρήσης (π.χ. 45 λεπτά/ημέρα). Φίλτρα που απαγορεύουν την είσοδο σε ακατάλληλες ιστοσελίδες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται.
  • Ενημέρωση των γονέων μέσω του σχολείου για το φαινόμενο και τα σημεία αναγνώρισης της προβληματικής χρήσης
  • Ύπαρξη σχολικού ψυχολόγου με εκπαίδευση στην αντιμετώπιση της κατάχρησης διαδικτύου, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα παιδιά που θα αντιμετωπίσουν ανάλογο πρόβλημα
  • Προαγωγή της χρήσης του υπολογιστή ως εργαλείο μελέτης και ενημέρωσης, και όχι αποκλειστικά σαν μέσο ψυχαγωγίας

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

  • Να συζητηθεί εάν χρειάζεται όριο ηλικίας για την είσοδο σε internet cafe
  • Φίλτρα και όριο χρήσης (π.χ. 3 ώρες σε ημερήσια επίσκεψη) σε internet cafe
  • Ενημέρωση γονέων και παιδιών με σχετικές καταχωρήσεις σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το φαινόμενο, τις μονάδες ενημέρωσης και αντιμετώπισης, τις συμβουλευτικές τηλεφωνικές γραμμές κ.α.
  • Παροχή πληροφορίας για την ασφαλή χρήση διαδικτύου με έντυπο υλικό σε μέρη που συχνάζουν οι έφηβοι (σινεμά, ταχυφαγεία, βίντεο/club, bowling), καθώς και μέσα από ιστοσελίδες που επισκέπτονται, με την βοήθεια οργανισμών ή/και ιδιωτικών σχετικών εταιρειών
  • Το θέμα να συμπεριλαμβάνεται σε συνέδρια και ημερίδες, ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι ειδικοί υγείας που θα έρθουν αντιμέτωποι με τα προβλήματα (παιδίατροι, παιδοψυχίατροι, ψυχολόγοι κ.α.)
  • Ενημέρωση του κοινού (έφηβοι και γονείς)
  • Εφαρμογή των μέτρων για το σχολικό περιβάλλον
  • Νομοθεσία για την λειτουργία των internet cafe

Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,  που εδρεύει στο νοσοκομείο Παίδων «Π & A Κυριακού», διαχειρίζεται τη Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ 800 11 800 15 /help@saferinternet.gr, του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Η Γραμμή είναι χωρίς χρέωση για αστικές και υπεραστικές κλήσεις.

Η Γραμμή ΥποΣΤΗΡΙΖΩ απευθύνεται σε εφήβους και τις οικογένειές τους, παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, παιδοφιλία, κ.α.).  Στελεχώνεται από εξειδικευμένους παιδοψυχολόγους σε θέματα χρήσης – κατάχρησης διαδικτύου για τα παιδιά και τους εφήβους. Λειτουργεί στο Παράρτημα του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»,Μεσογείων 24, Γουδή, Δευτέρα-Παρασκευή και ώρες 09:00-15:00.

ΠΗΓΕΣ

 Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Παιδίατρος – Εφηβική Ιατρική, Επιστημονική Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β’ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων «Παν. & Αγλ. Κυριακού»

http://www.saferinternet.gr/index.php?childobjId=Category107&objId=Category35&parentobjId=Page2

http://www.youth-health.gr/gr/index.php?I=6&J=2&K=42

http://www.goldenmag.gr/archives/32945#.TzlTpE6PXnI

http://www.vita.gr/html/ent/825/ent.7825.asp

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Τσίτσικα Α, Φρέσκου Α. Χρήση και Κατάχρηση Διαδικτύου. Πρακτικά 1ου Εντατικού Σεμιναρίου στην Εφηβική Ιατρική, 1st State of The Art Adolescent Medicine Course, 31 Μαρτίου – 5 Απριλίου 2008:21-30.

2. Suss D. [Impacts of computer- and media usage on the personality development of children and young people]. Ther Umsch. 64(2):103-8. Feb 2007

3. Paul B & Bryant JA. Adolescents and the internet. Adolesc Med Clin. 16(2):413-26. Jun 2005

4. Dannon PN & Iancu I. [Internet addiction]. Harefuah. 146(7):549-53. Jul 2007

5. Bradley K. Internet lives: social context and moral domain in adolescent development. New Dir Youth Dev. (108):57-76, 11-2. Winter 2005

6. Valaitis RK. Computers and the internet: tools for youth empowerment. J Med Internet Res. 7(5):e51. Oct 4 2005

7. Bremer J. The internet and children: advantages and disadvantages. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 14(3): 405-28. Jul 2005

8. Yan Z. What influences children’s and adolescents; understanding of the complexity of the Internet? Dev Psychol. 42(3):418-28. May 2006

9. Caplan SE. Relations among loneliness, social anxiety, and problematic Internet use. Cyberpsychol Behav. 10(2):234-42. Apr 2007

10. Pallanti S, Bernardi S, Quercioli L. The Shorter PROMIS Questionnaire and the Internet Addiction Scale in the assessment of multiple addictions in a high-school population: prevalence and related disability. CNS Spectr. 11(12):966-74. Dec 2006

11. Leung L. Stressful life events, motives for Internet use, and social support among digital kids. Cyberpsychol Behav. 10(2):204-14. Apr 2007

12. Shapira NA, Goldsmith TD, Keck PE Jr, Khosla UM, McElroy SL. Psychiatric features of individuals with problematic internet use. J Affect Disord. 57(1-3):267-72. Jan-Mar 2000

13. Chak K & Leung L. Shyness and locus of control as predictors of internet addiction and internet use. Cyberpsychol Behav. 7(5):559-70. Oct 2004

14. Ng BD & Wiemer-Hastigs P. Addiction to the internet and online gaming. Cyberpsychol Behav. 8(2):110-3. Apr 2005

15. Suhail K & Bargees Z. Effects of excessive internet use on undergraduate students in Pakistan. Cyberpsychol Behav. 9(3): 297-307. Jun 2006

16. Borzekowski DL. Adolescents’ use of the Internet: a controversial, coming of age resource. Adolesc Med Clin. 17(1):205-16. Feb 2006

17. Widyanto L & McMurran M. The psychometric properties of the internet addiction test. Cyberpsychol Behav. 7(4):443-50. Aug 2004

18. Madell D & Muncer S. Back from the beach but hanging on the telephone? English adolescents’ attitudes and experiences of mobile phones and the internet. Cyberpsychol Behav. 7(3):359-67. Jun 2004

19. Rees H & Noyes JM. Mobile telephones, computers, and the internet: sex differences in adolescents’ use and attitudes. Cyberpsychol Behav. 10(3):482-4. Jun 2007

20. Wu Cs & Cheng FF. Internet caf&eacute; addiction of Taiwanese adolescents. Cyberpsychol Behav. 10(2):220-5. Apr 2007

21. Lee MS, Ko YH, Song HS, Kwon KH, Lee HS, Nam M, Jung IK. Characteristics of Internet use in relation to game genre in Korean adolescents. Cyberpsychol Behav. 10(2): 278-85. Apr 2007

22. Griffiths MD & Hunt N. Dependence on computer games by adolescents. Psychol Rep. 82(2):475-80. Apr 1998

23. Grusser SM, Thalemann R, Albrecht U, Thalemann CN. [Excessive computer usage in adolescents’ results of a psychometric evaluation]. Wien Klin Wochenschr. 117(5-6):188-95. Mar 2005

24. Johansson A & Gotestam KG. Problems with computer games without monetary reward: similarity to pathological gambling. Psychol Rep. 95(2):641-50. Oct 2004

25. Skinner H, Biscope S, Murray M, Koru D. Dares to addiction: youth definitions and perspectives on gambling. Can J Public Health. 95(4):264-7. Jul-Aug 2004.

26. Ko CH, Yen JY, Chen CC, Chen SH, Yen CF. Gender differences and related factors affecting online gaming addiction among Taiwanese adolescents. J Nerv Ment Dis. 193(4):273-7. Apr 2005

27. Wei R. Effects of plaing violent videogames on Chinese adolescents’ pro-violence attitudes, attitudes towards others, and aggressive behaviour. Cyberpsychol Behav. 10(3):371-80. Jun 2007

28. Borzekowski DL, Fobil JN, Asante KO. Online access by adolescents in Accra : Ghanaian teens’ use of the internet for health informaton. Dev Psychol. 42(3):450-8. May 2006

29. Borzekowski DL & Rickert VI. Adolescent cybersurfing for health information: a new resourse that crosees barriers. Arch Pediatr Adolesc Med. 155(7):813-7. Jul 2001

30. Ybarra ML, Kiwanuka J, Emenyonu N, Bangsberg DR. Internet use among Ugandan adolescents: implications for HIV intervention. PLoS Med. 3(11):e433. Nov 2006

31. Johansson A & Gotestam KG. Internet addiction: characteristics of a questionnaireand prevalence in Norwegian youth (12-18 years). Scand J Psychol. 45(3):223-9. Jul 2004

32. Niemz K, Griffiths M, Banyard P. Prevalence of pathological internet use among university students and correlations with self-esteem, the General Health Questionnaire and disinhibition. Cyberpsychol Behav. 8(6):562-70. Dec 2005.

33. Stefanescu C, Chele G, Chirita V, Chirita R, Mavros M, Macrie G, Ilinca M. [ The effects of computer use on adolescents.] Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi. 109(4):871-7. Oct-Dec 2005

34. Nalwa K & Anand AP. Internet addiction in students: a cause of concern. Cyberpsychol Behav. 6(6):653-6. Dec 2003

35. Whang LS, Lee S, Chang G. Internet over-users’ psychological profiles: a behaviour sampling analysis on internet addiction. Cyberpsychol Behav. 6(2):143-50. Apr 2003

36. Cao F & Su L. Internet addiction among Chinese adolescents: prevalence and psychological features. Child Care Health Dev. 33(3):275-81. May 2007

37. Dejoie JF. [Internet addiction: a different kind of addiction?] Rev Med Liege. 56(7):523-30. Jul 2001