Υλοποιώντας μία “Τάξη του Μέλλοντος”

Η πρόσφατη διεθνής εμπειρία και πρακτική, αλλά και οι αρχικοί πειραματισμοί στην ελληνική εκπαίδευση, αναφέρουν ότι στα επόμενα χρόνια αναμένεται όλο και περισσότεροι μαθητές να φέρνουν μαζί τους στη σχολική αίθουσα μια σειρά από φορητές υπολογιστικές συσκευές. Αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, αυτές οι συσκευές θα καταστούν αναπόσπαστα εκπαιδευτικά εργαλεία, όπως τα μολύβια, τα τετράδια, τα βιβλία και οι πίνακες διδασκαλίας.

Κάποτε δεν ήταν καθόλου προφανές ότι κάθε μαθητής θα είχε το δικό του μολύβι (1 student: 1 pencil). Στη συνέχεια επίσης καθόλου προφανές ότι κάθε μαθητής θα είχε το δικό του βιβλίο (1 student: 1 book) ή τωρα πλέον τον δικό του υπολογιστή (1 student: 1 computer). Προχωρώντας λίγο ακόμη το συλλογισμό αυτόν, στο μέλλον κάθε μαθητής θα έχει και το δικό του προσωπικό αναλυτικό πρόγραμμα (1 student: 1 curriculum).

Κάτω από το γενικό τίτλο «εκπαιδευτική τεχνολογία 1:1» (“1:1 educationalcomputing”) περιγράφεται η εκπαιδευτική πρακτική κατά την οποία κάθε μαθητής μέσα σε μια τάξη διαθέτει μια ατομική υπολογιστική συσκευή με την οποία συμμετέχει στις μαθησιακές δραστηριότητες. Οι συσκευές αυτές είναι φορητές και εξοπλισμένες με δυνατότητες ασύρματης δικτύωσης. Τέτοιες συσκευές μπορούν να έχουν ένα εύρος μορφών και δυνατοτήτων, από εξειδικευμένες συσκευές όπως τηλεκοντρόλ απάντησης (response pads), γραφικά αριθμητήρια και ηλεκτρονικά λεξικά έως γενικού τύπου συσκευές, όπως κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές παλάμης (PDAs), φορητούς υπολογιστές ή υπολογιστές-πινακίδες (Tablet PCs).

Για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου εστιαζόμαστε στις νέες τεχνολογικές δυνατότητες που αρχίζουν σιγά-σιγά να προσφέρονται (και είναι πλέον εφικτή η υλοποίησή τους), με το δεδομένο όμως ότι έχει ξεκινήσει και η αξιοποίησή τους σε αρκετά εκπαιδευτικά ιδρύματα του κόσμου.

Η ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ

Δεν υπάρχει κάποια μοναδική, «τέλεια» διαρρύθμιση και εξοπλισμός της σχολικής αίθουσας η οποία να φέρνει την επανάσταση στην παιδαγωγική. Ωστόσο, διδάσκοντες που είχαν την ευκαιρία να διδάξουν σε «ηλεκτρονικές» αίθουσες διαπίστωσαν ότι είναι εύκολο να υιοθετήσουν νέες διδακτικές μεθόδους και να δημιουργήσουν ελκυστικές μαθησιακές εμπειρίες για τους μαθητές. Οι τεχνολογίες που φιλοξενεί η «Τάξη του Μέλλοντος» μπορούν να δώσουν νέα πνοή ακόμη και στις παραδοσιακές διαλέξεις ενώ δίνουν ευκαιρίες για την εφαρμογή ενεργού ατομικής αλλά και συνεργατικής μάθησης.

Σε ένα από τα προτεινόμενα μοντέλα τάξης-αίθουσας το κέντρο της μετασχηματίζεται σε έναν φυσικό χώρο συνάθροισης (κατάλληλο για μικρότερες ομάδες και όχι για μαζική διδασκαλία) ενώ η περίμετρος της αίθουσας αποτελείται από διακριτές μαθησιακές ζώνες. Ο ηλεκτρονικός και άλλος εξοπλισμός διαμοιράζεται και αποκεντρώνεται σε ολόκληρη την αίθουσα. Η έμφαση δίνεται στη συνεργασία μικρών ομάδων μαθητών πάνω σε πραγματικά προβλήματα. Οι εκπαιδευτικοί εργάζονται στα γραφεία τους και αφήνουν τον φυσικό έλεγχο της τάξης στους μαθητές, μια συμβολική αλλαγή που όμως αντικατοπτρίζει και τη μετάβαση σε μαθητο-κεντρικά και αυτό-κατευθυνόμενα μαθησιακά περιβάλλοντα όπου ο μαθητής θέτει και επιδιώκει τους μαθησιακούς του στόχους.

Ένα άλλο φαινόμενο είναι η αναβαθμισμένη έμφαση στη μάθηση έξω από την τάξη (αξιοποιώντας και φορητές συσκευές), που ξεπερνά την περιστασιακή εκπαιδευτική εξόρμηση: πρόκειται για μια πολύ σημαντική εκπαιδευτική πτυχή η οποία εξασφαλίζει τη σύνδεση του αναλυτικού προγράμματος και του περιεχομένου της διδασκαλίας με τον πραγματικό κόσμο με δράση «εντός αυτού».

Η ΔΙΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

H διαρρύθμιση της σχολικής τάξης πρέπει να έχει ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία ανατρέπουν τους περιορισμούς που δημιουργούν οι υφιστάμενες σχέσεις χώρου.

Η δυνατότητα χρησιμοποίησης του χώρου με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους (ευελιξία): η προσαρμογή του στις απαιτήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας, διευκολύνει την ανάπτυξη διαφορετικών μορφών επικοινωνίας και εργασίας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών.
Η ύπαρξη σημείων αναφοράς στο χώρο: οι μορφές οργάνωσης και χρησιμοποίησης του χώρου πρέπει να συντελούν στην ανάπτυξη της φαντασίας, της δημιουργικότητας και της πρωτοβουλίας των παιδιών, ενώ η οικειοποίηση του χώρου και η δημιουργία «προσωπικού χώρου» από τους μαθητές, συμβάλλει αποτελεσματικά στη δημιουργία ενός θετικού ψυχοπαιδαγωγικού κλίματος στην τάξη.
Η αισθητική και η διακόσμηση μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα ή έμμεσα για το μάθημα.

Η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Η εφαρμογή της ομαδο-συνεργατικής διδασκαλίας, η οποία αξιοποιεί τις δυνατότητες που προσφέρει ο χώρος για ανάπτυξη της εκπαιδευτικής αλληλεπίδρασης, εστιάζεται:

στις μορφές επικοινωνίας και εργασίας των εμπλεκομένων στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπου η διαρρύθμιση του χώρου, και οι διατάξεις του εξοπλισμού πρέπει να διευκολύνουν την ανάπτυξη μορφών συνεργασίας και εργασίας σε ομάδες και να αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία μεταξύ των μαθητών,
στην απελευθέρωση της σχέσης του σώματος του μαθητή με το χώρο, απαραίτητο στοιχείο για να δημιουργηθεί στη σχολική τάξη μια φυσιολογική κατάσταση πραγμάτων, που πλησιάζει εκείνη της καθημερινής ζωής του παιδιού.

Mια αλλαγή στο χώρο δεν είναι αρκετή, από μόνη της, για να προκαλέσει αντίστοιχη αλλαγή και στον τρόπο που γίνεται το μάθημα. Αποτελεί, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτύχει οποιαδήποτε αλλαγή διδακτικής μεθόδου και οπωσδήποτε, για την εφαρμογή ομαδο-συνεργατικής μεθόδου διδασκαλίας.

Ο ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Μια ψηφιακή σχολική τάξη, με μαθητές οι οποίοι είναι εξοπλισμένοι με φορητές υπολογιστικές μαθησιακές συσκευές, απαιτεί την ενεργοποίηση μιας ποικιλίας διδακτικών στρατηγικών, εκπαιδευτικού υλικού και τεχνολογικού εξοπλισμού για να λειτουργήσει. Ακολουθεί μια αναφορά στα βασικά συστατικά μιας ψηφιακής σχολικής τάξης (χωρίς να απαριθμείται εξοπλισμός που βρίσκεται εκτός τάξης, και που όσο εξελίσσεται η τεχνολογία απομακρύνεται σιγά-σιγά και εκτός σχολείου):

Συσκευές των μαθητών: ένα σύνολο από προσωπικές, φορητές υπολογιστικές συσκευές, με δυνατότητες ασύρματης δικτύωσης, διαθέσιμες σε κάθε μαθητή
Συσκευή του εκπαιδευτικού: ο προσωπικός υπολογιστής του εκπαιδευτικού (π.χ. laptop) ή κάποιος υπολογιστής/τερματικό που βρίσκεται μόνιμα εγκατεστημένο στην τάξη.
Οπτικο-ακουστικός εξοπλισμός και περιφερειακά: κυρίως ηχεία με κατάλληλη ισχύ ώστε να είναι δυνατή και η ακρόαση απαιτητικών μουσικών θεμάτων αλλά και εκτυπωτής. Επιπλέον άλλα περιφερειακά όπως CD-DVD player, φωτογραφικές μηχανές, κάμερες μπορούν να υποκατασταθούν πλήρως από τους υπολογιστές.
Διαμοιραζόμενη οθόνη: μια διαμοιραζόμενη οθόνη για προβολή σε ολόκληρη την τάξη, όπως π.χ. ένας ψηφιακό προβολικό ή ένας διαδραστικός ψηφιακός ασπροπίνακας, η οποία να μπορεί να ελέγχεται από τον εκπαιδευτικό ή από έναν ή περισσότερους μαθητές, ανάλογα με την μαθησιακή δραστηριότητα που εξελίσσεται.
Σύστημα διαχείρισης των μαθησιακών συσκευών: επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να διαχειρίζεται τις συσκευές των μαθητών και τον άλλο εξοπλισμό της αίθουσας (ψηφιακούς αποθηκευτικούς χώρους, λειτουργία και φόρτιση των συσκευών, θέματα δικτύωσης κλπ)
Δίκτυο επικοινωνίας: το μέσο επικοινωνίας που να επιτρέπει την ένα προς ένα επικοινωνία μεταξύ των συσκευών, την ασύρματη τοπική διασύνδεση και την πρόσβαση στο διαδίκτυο

ΤΟ TABLET PC ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

Ειδικότερα όμως τα Tablet PCs που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια, τράβηξαν αμέσως το ενδιαφέρον ως χρήσιμο εργαλείο για την εκπαίδευση κυρίως λόγω του ότι ο χρήστης μπορεί να γράψει και να σχεδιάσει σε αυτά με ένα στυλό αντικαθιστώντας το πληκτρολόγιο και το ποντίκι, αλλά και λόγω της μεταφερσιμότητάς τους, της ικανοποιητικής απόδοσής τους, την αυτονομία τους και την υποστήριξη αναγνώρισης γραφής.

Τα Tablet PCs είναι φορητοί υπολογιστές εξοπλισμένοι με τη δυνατότητα επεξεργασίας ψηφιακής μελάνης και χειρόγραφου κειμένου που ο χρήστης αποτυπώνει με τη χρήση γραφίδας (stylus). Η εκπαιδευτική τους αξιοποίηση υπήρξε ένας από τους βασικούς στόχους της δημιουργίας τους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παρουσιάσεις (συνδεδεμένα με ψηφιακό προβολικό λειτουργούν ως διαδραστικοί πίνακες), για χειρόγραφες σημειώσεις κλπ.. Με τη χρήση γενικών ή ειδικών εφαρμογών, ο εκπαιδευτικός μπορεί να παρουσιάζει προετοιμασμένο διδακτικό υλικό ή να γράφει επιτόπου, όπως και στον κλασικό πίνακα διδασκαλίας. Βασικότερα πλεονεκτήματα αυτής της προσέγγισης είναι τα ακόλουθα:

Το μάθημα μπορεί να γίνει εξ ολοκλήρου με χειρόγραφες σημειώσεις και σχέδια, χωρίς να απαιτείται η προετοιμασία μιας παρουσίασης. Εναλλακτικά, η παρουσίαση μπορεί να υπάρχει εκ των προτέρων και ο εκπαιδευτικός να κάνει τις κατάλληλες σημειώσεις και επισημάνσεις πάνω στο προβαλλόμενο υλικό.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί εύκολα να ανακαλέσει και να παρουσιάσει προηγούμενες παρουσιάσεις και σημειώσεις, που υπό άλλες συνθήκες θα είχαν σβηστεί από τον πίνακα.
Ο εκπαιδευτικός δεν χρειάζεται να βρίσκεται μπρος στον πίνακα για να γράψει κι έτσι δεν παρεμποδίζει την θέα αλλά μπορεί να βρίσκεται μεταξύ των μαθητών του και παράλληλα να προβάλλεται το περιεχόμενο του υπολογιστή του.
Ο μαθητής και ο εκπαιδευτικός έχουν εύκολη πρόσβαση σε διαφορετικά μολύβια, στυλό, μαρκαδόρους, υπογραμμιστικά, με ποικίλα χρώματα και πάχη γραμμών, αλλά και με δυνατότητα επισημειώσεων σε κάθε είδους λογισμικό του υπολογιστή (πχ διαδίκτυο ή εκπαιδευτικό λογισμικό).
Χειρόγραφα, σχέδια και στιγμιότυπα λογισμικού με ή χωρίς ψηφιακή μελάνη μπορούν να αποθηκευθούν και να μελετηθούν αργότερα, ακόμη και μέσω του διαδικτύου.

Οι δυνατότητες χρήσης ψηφιακής μελάνης και η μορφή και το μέγεθος του Tablet PC παρέχουν μια εξαιρετικά ελκυστική λύση για την αντικατάσταση του τετραδίου, αν συνυπολογίσει κανείς τις δυνατότητες αποθήκευσης και διαχείρισης των ηλεκτρονικών σημειώσεων. Τα Tablet PCs αποτελούν ένα λιγότερο ενοχλητικό μέσο – σε σχέση με τον φορητό υπολογιστή – εφόσον δεν απαιτείται να βρίσκονται ανοιχτά εμπρός από τον χρήστη, αποκόπτοντας την άμεση οπτική επικοινωνία και δεν παράγουν ενοχλητικούς ήχους πληκτρολογίου.

Το Tablet PC είναι επίσης εξαιρετικά χρήσιμο για τους εκπαιδευτικούς εκτός της αίθουσας διδασκαλίας. Όταν ετοιμάζεται μια παρουσίαση, με σχήματα και διαγράμματα, είναι πολλές φορές ευκολότερο αυτά να σχεδιαστούν με τη γραφίδα του Tablet PC παρά με το ποντίκι. Υπάρχουν μάλιστα ορισμένα λογισμικά που επιτρέπουν την αυτόματη μετατροπή σχημάτων που σχεδιάστηκαν με το χέρι σε κανονικά γεωμετρικά σχήματα (κύκλους, ορθογώνια, παραλληλόγραμμα), επιτρέποντας την εύκολη σχεδίαση παρουσιάσεων εξαιρετικής ποιότητας. Εργασίες και διαγωνίσματα μπορούν επίσης να διορθωθούν όπως και ένα χειρόγραφο γραπτό, με τη χρήση της γραφίδας. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί που χρησιμοποίησαν αυτό το χαρακτηριστικό το βρήκαν εξαιρετικά χρήσιμο: αντί να μεταφέρουν μαζί τους μια ολόκληρη στοίβα με γραπτά, τα έχουν ψηφιοποιημένα (αφού έχουν ήδη αποσταλεί ηλεκτρονικά) στο Tablet PC και μπορούν να τα διορθώσουν ανά πάσα στιγμή. Πολύ σημαντική είναι και η δυνατότητα λήψης σημειώσεων σε μαθήματα, συνέδρια, συναντήσεις κλπ.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

Στόχος της ανάπτυξης εφαρμογών διαχείρισης συσκευών όπως τα TabletPC ήταν η διευκόλυνση και βελτίωση των ενεργών μαθησιακών δραστηριοτήτων που οι διδάσκοντες χρησιμοποιούν στη σχολική αίθουσα με τη χρήση πόρων όπως τετράδια, μαυροπίνακας, σημειώσεις, διαφάνειες κλπ. Δραστηριότητες που βασίζονται στο χειρόγραφο κείμενο (όπως η σχεδίαση διαγραμμάτων ως απάντηση σε ερωτήσεις μαθητών, η καταγραφή προφορικών απαντήσεων των μαθητών, επισημειώσεις και επεξεργασία διαφανειών κλπ), συνηθισμένες στην παραδοσιακή διδασκαλία, είχαν εξοβελιστεί από τις αίθουσες διδασκαλίας λόγω των εγγενών ανεπαρκειών των τυπικών ηλεκτρονικών παρουσιάσεων. Οι νέες αυτές εφαρμογές παρέχουν διάφορες βελτιώσεις στις παραδοσιακές μεθόδους επίλυσης προβλημάτων και διαμοιρασμού των αποτελεσμάτων στη σχολική αίθουσα. Ορισμένοι από τους στόχους και τα χαρακτηριστικά των συστημάτων αυτών είναι:

Υποστήριξη σύνθετων προβλημάτων και πολύπλοκες απαντήσεις
Υποστήριξη αυθόρμητων δραστηριοτήτων
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν αποκρίσεις ή μαθητές
Ασύρματη υποβολή απαντήσεων των μαθητών
Χρήση αποθηκευμένων απαντήσεων για μελέτη μετά το μάθημα
Οι μαθητές εργάζονται ταυτόχρονα και ατομικά
Οι μαθητές ελέγχουν τον χώρο εργασίας τους
Ο εκπαιδευτικός ελέγχει το πότε μπορούν να παραδοθούν απαντήσεις

Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ «ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ»

Η πρώτη «Τάξη του Μέλλοντος» η οποία υλοποιήθηκε στα Εκπαιδευτήρια Δούκα περιλαμβάνει TabletPCs (για τον εκπαιδευτικό και όλους τους μαθητές μιας τάξης), προβολικό, διαδραστικό πίνακα αφής (Smartboard ή E-beam με ποικίλα εργαλεία γραφής, αποθήκευσης, εκτύπωσης κλπ), ηχεία καθώς και άλλες περιφερειακές συσκευές (εκτυπωτής, σαρωτής, video camera κλπ).


Μαθητικός Υπολογιστής (Tablet PC ή άλλο): sε κάθε μαθητή διατίθεται ένα το οποίο περιέχει το σύνολο του εκπαιδευτικού υλικού ή και τη δυνατότητα ασύρματης πρόσβασης σε τοπικό ή εξ αποστάσεως δίκτυο.	Προβολικό (Projector): o υπολογιστής του εκπαιδευτικού είναι συνδεδεμένος με τη συσκευή αυτή. Μέσω αυτού προβάλλεται οποιαδήποτε από τις επιφάνειες εργασίας των μαθητών.	Διαδραστικός πίνακας (Interactive Board): μέσω αυτού μαθητές και εκπαιδευτικοί επικοινωνούν, προβάλλοντας οποιαδήποτε από τις επιφάνειες εργασίας της τάξης.

Η τάξη μπορεί να πάρει πολλές μορφές (όπως «παραδοσιακή», μορφή «εργαστηρίου» ή «ομαδο-συνεργατική»). Η διάταξη είναι απολύτως ευμετάβλητη χάρη στον ασύρματο εξοπλισμό και τη φορητότητα των υπολογιστών.

Ευμετάβλητη διαμόρφωση τάξης

Tο TabletPC ως ελαφριά φορητή «ηλεκτρονική τσάντα», περιέχει οτιδήποτε σχετίζεται με την εκπαιδευτική διαδικασία:

όλα τα βιβλία και τα τετράδια των μαθητών,
πρόσθετο υλικό του εκπαιδευτικού ή/και εσωτερικές εκδόσεις του σχολείου,
εικονικά εργαστήρια, προσομοιώσεις, πολυμεσικό υλικό και γενικότερα εκπαιδευτικό λογισμικό,
λογισμικό γενικής χρήσης (επεξεργαστές κειμένου, παρουσιάσεων, πινάκων, εικόνων κλπ),
τις εργασίες των μαθητών.

Επιπλέον όλα τα TabletPCs μπορούν να εξοπλισθούν με λογισμικό ελέγχου το οποίο αναλαμβάνει τη διαχείριση των επιφανειών εργασίας των μαθητών και επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να έχει τον πλήρη έλεγχο της τάξης. Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τις εφαρμογές που εκτελούνται στους υπολογιστές των μαθητών κατά τη διάρκεια του μαθήματος, να απενεργοποιεί κάποιους από αυτούς, να επιλέγει ποια επιφάνεια εργασίας μαθητή θα προβληθεί στον διαδραστικό πίνακα της τάξης. Έχει επίσης τη δυνατότητα ελέγχου της πορείας των μαθητικών εργασιών, για βελτιωτική παρέμβαση.

Άλλες εφαρμογές, που μπορούν να εμπλουτίσουν αυτό το περιβάλλον και να απαλλάξουν τον εκπαιδευτικό από χρονοβόρες και επίπονες εργασίες, είναι τα ηλεκτρονικά μαθητολόγια (εμπλουτισμένα με φωτογραφίες και προφίλ), η ηλεκτρονική τήρηση της βαθμολογίας και των απουσιών των μαθητών, η ηλεκτρονική εξέταση και αξιολόγηση κλπ. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ιστοσελίδες με περιεχόμενα μαθημάτων, ηλεκτρονική ανάθεση και παράδοση των εργασιών κλπ. Η πρόσβαση σε αυτό το υλικό μπορεί να γίνεται ανά πάσα στιγμή και από το σπίτι, ώστε ο μαθητής να μπορεί να παρακολουθήσει την πορεία του μαθήματος ακόμη κι όταν απουσιάζει, ενώ ο γονέας μπορεί να είναι συμμέτοχος στην προσπάθεια αυτή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Εμπειρικές έρευνες που διεξήχθησαν διαπίστωσαν ότι οι μαθητές πρόσεχαν περισσότερο κατά τη διάρκεια του μαθήματος, κατανοούσαν καλύτερα την ύλη και ενθάρρυναν και άλλους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν Tablet PCs στη διδασκαλία τους. Τα αποτελέσματα της αξιοποίησης του προτεινόμενου εξοπλισμού σε μαθήματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Ενδεικτικά σχόλια που έχουν καταγραφεί από εκπαιδευτικούς και μαθητές:

Πιστεύω ότι αυτή η τεχνολογία θα πρέπει να αντικαταστήσει όλους τους μαυροπίνακες, ασπροπίνακες και προβολικά. Με εξαίρεση τα μαθηματικά που θα πρέπει να διδάσκονται με την κιμωλία!
Είναι απλούστερο για τον εκπαιδευτικό να γράψει, επιπλέον δεν εμποδίζει ποτέ τη θέα του πίνακα, ενώ οι σημειώσεις καταγράφονται και είναι διαθέσιμες.
Έχουμε από πριν έτοιμο το υλικό του μαθήματος για παρουσίαση. Αυτό βοηθά στο να αξιοποιείται η διδακτική ώρα για μάθημα και όχι για να γράφονται πράγματα στον πίνακα. Επιτρέπει καλύτερη διαχείριση χρόνου.
Είναι ωραία να αλληλεπιδράς με κάποιον υπολογιστή κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος. Ο βαθμός μου θα ήταν πιθανότατα μικρότερος και η προσοχή μου λιγότερη, εάν το μάθημα γινόταν στον μαυροπίνακα.
Η τσάντα που κουβαλάω στο σχολείο χωράει μέσα όλα μου τα μαθήματα, δεν χρειάζεται να κουβαλάω ούτε μολύβια, ούτε γόμες, ούτε στυλό, ούτε μπλάνκο, όλα είναι εδώ μέσα…
Μου αρέσει να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας και με τους δασκάλους μας, γίνεται ένα πιο ευχάριστο μάθημα και πιο εύκολο αφού έχουμε πρόσβαση και στο internet και βρίσκουμε πληροφορίες πιο εύκολα.
Ο άνθρωπος βαριέται, θέλει κάτι καινούριο, όλος ο κόσμος προχωράει μπροστά!

Ενδεικτικά καταγράφουμε και τις αρχικές δικές μας παρατηρήσεις, από τα μαθήματα που πραγματοποιήσαμε στο σχολείο μας:

άμεση εξοικείωση (από τα πρώτα λεπτά) των μαθητών με τις βασικές λειτουργίες του TabletPC (2 βασικά mode, πλοήγηση και ψηφιακή γραφή με τη γραφίδα),
απόλυτη κινητοποίηση και συμμετοχή των μαθητών στα «δρώμενα» της τάξης,
απαραίτητες οι δεξιότητες ΤΠΕ από τον εκπαιδευτικό,
απαραίτητη η τεχνική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του μαθήματος (π.χ. απαίτηση επαναφόρτισης συσκευών μετά από 4ωρη χρήση),
καλύτερη λειτουργία σε ολιγομελή τμήματα (20-25 το πολύ μαθητών).

Τα αρχικά αυτά πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα μας οδηγούν στην άμεση συνέχιση και διεύρυνση της προσπάθειας στο σύνολο των μαθημάτων του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών με παραδοσιακές και μη εκπαιδευτικές προσεγγίσεις.

Σημείωση: Το ερευνητικό έργο «Τάξη του Μέλλοντος» υλοποιήθηκε με ανάδοχο τα Εκπαιδευτήρια Δούκα σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τη συνδρομή των εταιριών Microsoft Hellas και Hewlett Packard και είναι έργο που μέρος του συγχρηματοδοτήθηκε από τη ΓΓΕΤ, στο έργο ΠΑΒΕΤ 2005.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Anderson, R., ‘Experiences with a Tablet PC Based Lecture Presentation System in Computer Science Courses’, 35th SIGCSE technical symposium on Computer science education, Norfolk, Virginia, USA , 2004.
Chan, T. K., ‘Four spaces of network learning models ‘, Computers & Education, vol.37, no.2, pp.241-261, September , 2001.
Fischer G.N., Psychologie de l’environnement social. Paris: Dunod. 1997.
Golden, M., ‘Creating Classrooms of the Future’, T.H.E. Journal, vol.33, no.12, pp.25-31, 2006
Γερμανός Δ., «Παιδαγωγικός επανασχεδιασμός του σχολικού χώρου: η άλλη ‘γλώσσα’ της μεταρρύθμισης», στο TΣOΛAKHΣ X. (επιμ.) H εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και οι «γλώσσες» της. Θεσσαλονίκη : Kώδικας, σσ. 90-109. 1999.
Jonassen, D., Computers as Mindtools for Schools: Engaging Critical Thinking, 2ndEdition, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ, 2000.
Ματσαγγούρας, Η., Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση, Εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα, 2003.
Mock, K., ‘Teaching with Tablet PC’s’, Journal of Computing Sciences in Colleges, vol.20, no.2, pp.17-27, December, 2004.
Papert, S., The Children’s Machine: Rethinking School in the Age of the Computer, HarperCollins, New York, NY, 1993.
Pearlman, B., ‘New skills for a new century’, Edutopia, June, 2006. (http://www.edutopia.org/magazine/jun06)
Roschelle, J. et. al., ‘The Networked Classroom’, Educational Leadership , vol.61, no.5, pp.50-54, February, 2004.
Willis, C., Miertschin, L., ‘Tablet PC’s as instructional tools or the pen is mightier than the board!’, 5th conference on Information technology education, 153-159, Salt Lake City, UT, USA , 2004.